تفاوت اشخاص حقیقی و حقوقی چیست؟
شاید بارها با واژه های اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی برخورد کرده اید اما تفاوت این دو را نمی دانید. شخص حقیقی و حقوقی از نظر نوع حقوق، تکالیف و بسیاری از پارامترهای دیگر با هم متفاوتند. در این مقاله در مورد انواع اشخاص حقیقی و حقوقی به طور مفصل صحبت خواهیم کرد، همچنین ویژگی شخص حقیقی و حقوقی، تفاوت شخصیت حقیقی و حقوقی، سامانه اشخاص حقیقی و حقوقی و … را بررسی می کنیم.
شخص حقیقی کیست؟
اشخاص حقیقی (Individuals) افراد و انسان ها هستند که با تولد دارای شخصیت حقیقی شده و می توانند از حق و حقوقی مثل مالکیت برخوردار باشند. لازم به ذکر است که وقتی اشخاص حقیقی به سن قانونی برسند شخصیت حقوقی نیز پیدا می کنند. بنابراین کسی که دارای تکلیف باشد شخصیت حقیقی است پس همه افراد جامعه اشخاص حقیقی هستند.
بر اساس ماده 956 قانون مدنی، اشخاص حقیقی به نوعی شخصیت حقوقی نیز دارند که با مرگ آن ها پایان مییابد. یعنی انسان در زمان حیات شخصیت حقیقی دارد و صاحب حق و حقوق است اما پس از مرگ تکلیف اموال، دیون و … از جانب او از طریق تقسیم ارث و پرداخت دین مشخص خواهد شد.
ویژگی اشخاص حقیقی چیست؟
از جمله ویژگیهای اشخاص حقیقی عبارتند از:
اختصاص مفاهیم تولد و مرگ به شخص حقیقی: یعنی مفهوم تولد و مرگ تنها برای اشخاص حقیقی به کار می رود و اگر بخواهیم این مفهوم را برای اشخاص حقوقی استفاده کنیم باید واژه هایی مثل تاسیس و انحلال را جایگزین کنیم.
اختصاص حقوق طبیعی به اشخاص حقیقی: یعنی حقوق طبیعی مثل حق پدر، حق ازدواج، حضانت یا غیره فقط به اشخاص حقیقی اطلاق می شود.
اختصاص مفهوم ارتکاب جرم به اشخاص حقیقی: به این معنی که ارتکاب جرم تنها از طرف اشخاص حقیقی رخ می دهد و جرمی که اشخاص حقوقی مرتکب شوند نوعی کیفردهی محسوب خواهد شد و به طور مستقل جرم نامیده نمی شود.
ویژگی های اشخاص حقوقی چیست؟
ویژگیهای اشخاص حقوقی عبارتند از:
شروع و پایان حیات: اشخاص حقوقی نیز مانند اشخاص حقیقی دارای مدت زمان حیات هستند. که شامل تاریخ تأسیس و تاریخ انحلال است.
نام: از ضروریات تأسیس شرکت ها داشتن نام است. داشتن نام شرکت برای ثبت آن و برقراری ارتباط با جامعه هدف ضروری است.
محل اقامت: بر اساس قوانین ایران، محل اقامت اشخاص حقوقی، همان مرکز عملیات آن ها است. منظور از مرکز عملیات همان نهاد، سازمان یا شرکتی است که شخصیت های حقیقی در آن دور هم جمع شده و تصمیمات شرکت را می گیرند.
تابعیت: بر اساس قوانین ایران تابعیت هر شخص حقوقی، تابعیت کشوری است که محل اقامت او باشد. یعنی هر شرکت تأسیس شده در ایران، تابعیت ایرانی دارد.
حقوق و تکالیف: حقوق و تکالیف اشخاص حقوقی، در محدوده قانون یا اساس نامه ها است. لازم به ذکر است که شخصیت حقوقی دارای حق طبیعی مثل حق پدر، حضانت و … نیست. از طرفی چون شخصیت حقوقی دارای قدرت تصمیم گیری مستقل نیست وظیفه اتخاذ تصمیمات اشخاص حقوقی، بر عهده مقاماتی است که به موجب قانون و اساسنامه، صلاحیت اتخاذ تصمیم دارند.
انواع اشخاص حقوقی
در منابع مختلف به انواع مختلفی از اشخاص حقوقی اشاره شده است. انواع اشخاص حقوقی بر اساس عمومی یا خصوصی بودن شخصیت آن ها تعریف می شوند. البته دقت داشته باشید که در قانون نظام صنفی، هر شخص حقیقی و حقوقی که فعالیت صنفی داشته باشد، فرد صنفی نیز نامیده می شود. انواع اشخاص حقوقی عبارتند از:
اشخاص حقوقی عمومی
اشخاص حقوقی خصوصی
شرکت های تجاری
شرکت های غیر تجاری
نتیجه گیری
در این مقاله در مورد تفاوت اشخاص حقیقی و حقوقی صحبت کردیم. انواع اشخاص حقیقی و حقوقی را بر اساس عمومی یا خصوصی بودن حقوق آن ها مورد بررسی قرار دادیم که مؤسسات تجاری و غیر تجاری در طبقهبندی اشخاص حقوقی خصوصی جای می گیرند.